Pindakaasargument
Het pindakaasargument (ook wel bekend als reductio ad arachidem hypogaeam) ten gunste van intelligent design stelt het volgende: omdat leven niet spontaan evolueert in afgesloten potten pindakaas, is het absurd om aan te nemen dat het spontaan is geëvolueerd op de oer-aarde. Om de een of andere reden denken creationisten dat dit vage stukje poppenkasterij, samen met het teleologische argument over bananen,[1] de titel "de nachtmerrie van de atheist" verdient. De kans dat een atheïst hier ooit echt wakker van heeft gelegen is klein. Echt, de enige manier waarop dit argument nachtmerries kan veroorzaken, is door de traumatisch belabberde kwaliteit ervan.
| The divine comedy Creationism |
 |
| Running gags |
| Jokes aside |
| Blooper reel |
v - t - e |
| Style over substance Pseudoscience |
 |
| Popular pseudosciences |
| Random examples |
v - t - e |
 |
This page contains too many unsourced statements and needs to be improved.
Pindakaasargument could use some help. Please research the article's assertions. Whatever is credible should be sourced, and what is not should be removed. |
Het behoeft geen uitleg dat dit afgrijselijke argument er op ieder mogelijk niveau naast zit. Het bevat ook wat redeneringen die niet eens fout zijn.
Het argument
Het pindakaasargument werd aangedragen door Chuck Missler als onderdeel van een bredere documentaire die evolutie ontmaskert als een sprookje. Het fragment kan hier bekeken worden.
Samenvatting
Voor degenen die niet twee minuten van hun leven willen verspillen aan dit gedoe (het voelt veel langer als je ernaar kijkt): hier is een korte samenvatting van de besproken punten.
- De evolutietheorie leert ons dat de combinatie van materie en energie soms nieuw leven oplevert.
- Als je een pot pindakaas goed bekijkt, zie je dat er materie in zit en dat deze is blootgesteld aan energie (warmte en licht).
- We zien geen nieuw leven in een pot pindakaas.
- Collectief voert de mensheid dit experiment meer dan een miljard keer per jaar uit, al een eeuw lang, en er is nog nooit nieuw leven geëvolueerd.
Ergo evolutie is een sprookje en daarom moet intelligent design, in het bijzonder de christelijke formulering daarvan, en het bestaan van God waar zijn. De belangrijkste conclusie is dat evolutie in zijn geheel niet plaatsvindt en dat de hele voedingsindustrie vertrouwt op dit "feit" om voedingsmiddelen veilig te houden.
Inmiddels zul je zelf al een handvol redenen hebben bedacht waarom dit niet klopt, maar we gaan deze redenen toch nog even langs.
"Materie + Energie = ?"
Het argument begint met, en vertrouwt op, de volstrekt verkeerde voorstelling van zaken dat evolutie gelijk staat aan "materie + energie = leven". Dit is geen beschrijving van evolutie, maar van abiogenese, het ontstaan van leven, en zelfs hiervan is deze bewering een compleet onjuiste voorstelling. Dit is een klassiek voorbeeld van een argument dat niet eens fout is. In creationistische kringen is het in zwang om evolutie te verwarren met abiogenese - de twee zijn afzonderlijke ideeën in de biologie, maar omdat de een een goed onderbouwde theorie is en de ander relatief mysterieus, is abiogenese een gemakkelijk doelwit. Volgens deze te versimpelde visie zou er spontaan leven moeten ontstaan in een pot pindakaas (of enig ander levensmiddel, of misschien zelfs ieder goedje), omdat de pindakaas door de glazen pot wordt blootgesteld aan licht en warmte. Om het statistische probleem te vermijden (abiogenese komt maar zeer zelden voor), stellen aanhangers van dit argument dat "miljoenen mensen dagelijks een pot openen, waardoor ze het experiment miljoenen keren uitvoeren", steeds met hetzelfde resultaat: er is geen leven ontstaan. Het argument concludeert daarom dat evolutie niet bestaat en dat hun wereldbeeld (of specifieker, christelijk jongeaardecreationisme) correct is.
Klinkklare onzin
Mensen die hun hoofd niet in hun kont hebben zitten Critici van het pindakaasargument wijzen erop dat afgesloten potten pindakaas niet hetzelfde zijn als een vele miljoenen jaren oude vulkanische omgeving, rijk aan ammoniak en methaan en onderworpen aan een bombardement van hoogenergetische kosmische straling. Zij wijzen er ook op dat het pindakaasargument voorbij gaat aan het feit dat de omstandigheden op de oer-aarde bevorderlijk waren voor het ontstaan van leven, in tegenstelling tot de binnenkanten van pindakaaspotten of de huidige aarde in het algemeen. Zelfs als men aanneemt dat een pindakaaspot een valide voorbeeld is van een omgeving die bevorderlijk is voor spontane abiogenese, dan nog steken de "miljarden experimenten ieder jaar" magertjes af tegen de biljoenen experimenten die jaarlijks zijn uitgevoerd in de miljoenen jaren van de geschiedenis van de aarde. Daar komt nog bij dat geen enkele weldenkende wetenschapper kan verwachten dat er een volledig ontwikkeld pindakaasmonster uit de pot springt.[note 1] Als er al leven zou ontstaan in een pindakaaspot, zou dat microscopisch klein moeten zijn en heel eenvoudig, eenvoudiger dan bacteriën (waarschijnlijk niet meer dan een paar strengen gerangschikte chemicaliën die zichzelf repliceren), en dat leven zou waarschijnlijk bijna meteen doodgaan vanwege de conserveringsmiddelen in de pindakaas (en dat is precies waarom die middelen erin zitten!), of vanwege het gebrek aan zuurstof in de pindakaas, of vanwege blootstelling aan zuurstof wanneer de pindakaaspot wordt geopend, of vanwege competitie met de miljoenen goed ontwikkelde bacteriën die al in de pindakaas zitten ondanks de conserveringsmiddelen. Het ligt zeker niet in de lijn der verwachting dat volledig ontwikkelde mieren uit de pot komen kruipen, zoals gesuggereerd wordt in het videofragment van Missler.
Sterker nog: zelfs als je de voorwaarden gesteld in het pindakaasargument voor waar aanneemt, dan nog heeft dit argument geen schijn van kans. Microscopisch leven is onzichtbaar voor de toevallige waarnemer, dus als er leven zou ontstaan in een van die "miljarden experimenten die ieder jaar uitgevoerd worden", dan zou niemand het opmerken (en zou het vermoedelijk opgegeten worden). Dus het aantal "experimenten" dat uitgevoerd wordt met potten pindakaas is een non-issue.
Nog los van dit alles, heeft het feit dat abiogenese nog nooit is waargenomen in een pot pindakaas niets te maken met de evolutietheorie, die specifiek gaat over wat er gebeurt nadat leven is ontstaan. En als het pindakaasargument al iets zegt over abiogenese, dan is het dat het geen eenvoudig of snel proces is, en daar zijn zo'n beetje alle biologen het toch wel over eens.
En denk er eens over na: wat zou jij doen als er mieren uit jouw pindakaaspot zouden kruipen? De meeste mensen zouden dan teruggaan naar de supermarkt om hun geld terug te vragen, en niet in de pen klimmen om een artikel voor Science of Nature te schrijven over abiogenese. Rechtszaken over beestjes in etenswaren zijn ook niet zo ongebruikelijk, dus wie weet is er wel eens echt leven ontstaan in een pindakaaspot.
Dus: het hele argument is onzin, simpelweg achterlijk en onmogelijk te bewijzen, maar wanneer heeft dat een creationist ooit tegengehouden?
Hoe weten we dat dit nooit gebeurt?
Een interessant aspect van het pindakaasargument is de mogelijkheid dat leven wel spontaan is ontstaan in een gesloten pot pindakaas (of misschien zelfs meer dan eens!), maar dat het opgegeten is voordat het kon evolueren naar wat complexer organisme, laat staan naar intelligentie of gevoel. De reden hiervoor is dat abiogenese een langzaam en moeizaam proces is en niet een concrete gebeurtenis. Eerst zouden er voorlopers van chemicaliën moeten ontstaan, daarna wat grotere chemicaliën, daarna de echt complexe chemicaliën en daarna chemische systemen die op elkaar inwerken... Mocht dit ooit gebeuren, dan zou er sprake zijn van een tweede genesis en dat zou behoorlijk indrukwekkend zijn om vast te leggen. Houd dit in je achterhoofd als je weer eens een boterham met pindakaas eet.
Afbeeldingen van Jesus zijn opgedoken in potten Marmite, dus er is (een soort van) precedent.[2]
Maar het leeft…
Een pot pindakaas bevat zonder enige twijfel sporen (en hopelijk meer dan dat) van het organisme Arachis hypogaea. Zo niet, dan zou je bedrogen zijn, want dan zit er geen pinda in je pindakaas.[3] Veel mensen vergeten dat planten (en andere niet-dierlijke levensvormen) ook organismen en dus ook leven zijn. (Denk maar eens aan al die onverschrokken sciencefictionhelden die landen op een planeet die volledig bedekt zijn met groene bebladerde bomen en bloeiende planten (een relatief recente evolutionaire ontwikkeling) en die daar volstrekt niet van onder de indruk zijn totdat ze een zoogdierachtig wezen tegenkomen!) De pindakaaspot kan zelfs bruikbaar DNA bevatten waarmee je de pinda kunt klonen. Dit geldt trouwens voor alle voedingsmiddelen - in blik, in pot, verpakt of vers: met de uitzondering van tafelzout is alles wat we consumeren op de een of andere manier in leven (geweest).
De pindakaaspot zal vast ook de restanten bevatten van allerlei micro-organismen die vernietigd zijn door fabrieksverwerking en conserveringsmiddelen - dat is nou ook precies waarom conserveringsmiddelen gebruikt worden. De conclusie die Missler trekt in zijn videofragment, dat de voedingsindustrie vertrouwt op het niet mogelijk zijn van evolutie, is dan ook verkeerd. Voordat conserveringsmiddelen werden uitgevonden, bedierf eten gemakkelijk door bacterie- of schimmelvorming. Er werd zelfs gedacht dat de vliegen die ontstonden op oud eten spontaan werden gegenereerd door dat eten, een standpunt dat zelfs bij de oude Grieken al in zwang was.[4] Pas in de 19e eeuw kon deze "twijfelachtige generatie" voldoende weerlegd worden met de wetenschappelijke methode.[5]
Het pindakaasargument negeert ook het bewijs van Salmonella, een gram-negatieve bacterie die verantwoordelijk is voor de vele jaarlijkse gevallen van voedselvergiftiging door pindakaas (zoek maar eens op "Salmonella" en "pindakaas"). Salmonellabacteriën zijn facultatief anaeroob, wat betekent dat ze kunnen overleven in een zuurstofarme omgeving (bijvoorbeeld een afgesloten pot pindakaas), en ze gaan niet dood van bevriezing of dehydratie. Ze kunnen zich niet voortplanten in veel bewerkte voedingsmiddelen, maar als er een besmetting is, is het moeilijk om die uit te roeien. Vettige etenswaren als pindakaas kunnen de bacteriën beschermen tegen verhitting[6], waardoor pasteurisatie ineffectief wordt. Dit roept de vraag op of deze Salmonellastrengen in het verleden zijn geëvolueerd, juist om deze niche van anaerobe omstandigheden te vullen. Daar heb je het al: Salmonella is de nachtmerrie van creationisten.
Salmonella of niet, de pot zal zeer waarschijnlijk wel een aantal culturen levende micro-organismen bevatten, maar het pindakaasargument gaat ook hieraan voorbij. Als de creationist al geen oog heeft voor de microben die mogelijk aanwezig zijn, hoe kunnen ze dan ooit hopen een ware tweede genesis van het leven waar te nemen?
Wat zou er gebeuren als er leven zou ontstaan?
Als er per ongeluk toch nieuw leven zou ontstaan in een pindakaaspot:
- zou het microscopisch klein zijn en zo langzaam groeien dat niemand het verschil zou zien en iemand de pindakaas gewoon op zou eten. De allereerste levensvormen waren waarschijnlijk niet erg efficiënt en groeiden ook niet heel erg snel, maar gedijden omdat er nog geen competitie was.
- en het krijgt genoeg tijd om zich verder te ontwikkelen, dan zouden de eigenaars merken dat de pindakaas raar zou ruiken en zouden ze het weggooien. Een onuitgesproken aanname in de oorspronkelijke pindakaasstelling is dat iemand de pindakaas zou laten zien aan een wetenschapper. Maar hoe vaak heb je bedorven eten aan een wetenschapper laten zien?[note 2] Vrijwel altijd zal het gewoon weggegooid worden en op de vuilnisbelt terechtkomen. Het zou een stil succes zijn.
- en het komt terecht op de vuilnisbelt, dan zou het een hoop dingen te verduren krijgen, bijvoorbeeld de vele bacteriën die daar al leven. Dat zijn er veel meer dan die er al in de pindakaaspot zitten en ze zouden waarschijnlijk beter aangepast zijn aan de omgeving. Het nieuw ontstane leven zou bovendien door zijn voedsel heen raken (de betreffende pindakaas, als het zich niet met andere dingen kan voeden) en blootgesteld worden aan verschillende weersomstandigheden (hitte en kou).
Pastasausargument
Een argument in de reductio ad absurdum-stijl tegen het pindakaasargument is een experiment waarin we God vragen — want bidden is effectief, zoals creationisten je graag vertellen — om een pot met pastasaus in een geit te veranderen. Dit experiment is uitgevoerd in het volgende filmpje. Een probleem met dit argument is dat het maar een keer gedaan is. Pindakaasachtige experimenten worden miljarden keren per jaar uitgevoerd.
Natuurlijk weten we allemaal wat hier het echte probleem is: hij bad tot de verkeerde god. Om iets te veranderen dat te maken heeft met pasta, moet je bidden tot het Vliegende Spaghettimonster.
Nachtmerrie-opwekkende pinda's
Voor de ongeveer 0,4-0,75% van de mensen in de westerse wereld die aan een pinda-allergie lijden[7] is pindakaas wel een soort van nachtmerrie. Het is echter onwaarschijnlijk dat zwellingen, galbulten, benauwdheid, netelroos, dalende bloeddruk en shock de reacties waren die Missler voor ogen had toen hij dit belachelijke argument bedacht.
Een vreemd toeval
Zoals iedere boterhammenkenner je kan vertellen, gaat pindakaas heel goed samen met de andere nachtmerrie van atheïsten, de banaan.[note 3][note 4] Vooraanstaande scheppingswetenschappers hebben nog niet vastgesteld wat dit vreemde feit kan betekenen, hoewel de meesten het eens zijn dat het iets te maken heeft met het bespotten en het straffen van ongelovigen.
Wanneer je de banaan opent, moet je het handige treklipje gebruiken, en uitkijken dat hij niet in je gezicht spuit. Dank aan de geweldige creationistische goeroe Ray Comfort voor deze tip. Helaas[note 5]: als je biologische pindakaas koopt, waarbij de olie zich van de rest van de boter afscheidt, en je bent niet voorzichtig als je de pot openmaakt (en je hebt hem ook niet ondersteboven bewaard[8]), dan zal de olie over je handen lopen en een godsverziekende troep geven, wat waarschijnlijk bewijs is voor het ontstaan van de duivel.
Zie ook
Wil je dit in een andere taal lezen?
Noten
- Hoewel dat geweldig zou zijn.
- Op mijn oude middelbare school was er wel een jongen die de boterhammen die maanden onderin zijn kluisje hadden gelegen had meegenomen naar het biologielokaal om de ontstane culturen onder de microscoop te bestuderen.
- Peanut Butter and Banana sandwich — Hier zit alleen geen geit in (hoewel geit zelf de snack waarschijnlijk erg kan waarderen), omdat God deze nog niet gemaakt heeft uit de pastasaus. Het is ook een smakelijke en gezonde snack - als je yoghurt toevoegt zitten er waarschijnlijk net zo veel proteïnen in als in vlees - en als je een zoetekauw bent dan is een scheutje honing erover ook erg lekker. God heeft ons immers een land met melk en honing beloofd voor de grote genocide in het Oude Testament begon en yoghurt is ook een soort van melk. Het is goed voor vegetariërs en voor degenen die minder vlees willen eten.
- Het is van belang dat voedselallergieën bestaan voor zowel pinda's als bananen.
- Pindakaas
Referenties
- The atheist test and the atheist's nightmare
- BBC — Family see Jesus image in Marmite
- See the Wikipedia article on peanut.
- https://nl.wikipedia.org/wiki/Spontane_generatie
- J Priestly — Observations and Experiments Relating to Equivocal, or Spontaneous, Generation
- https://www.flandersfood.com/artikel/2010/01/28/overleven-en-hitteresistentie-van-salmonella-producten-met-een-lage-wateractivite
- https://www.voedselallergie.nl/allergenen/pinda.html
- https://www.biojournaal.nl/article/7028943/tip-zet-de-bio-pindakaaspot-op-zijn-kop/