Hiligaynon phrasebook

Hiligaynon is spoken in the Western Visayas region as well as in SOCCSKSARGEN region of Mindanao, in the Philippines. It is a part of the family of Visayan languages. The language contains many Spanish loanwords. It is also known as Ilonggo because many of the speakers originate in the province of Iloilo and has a total of 11 million speakers making it the 3rd most spoken native language in the Philippines and the 2nd most-spoken Visayan language after Cebuano.

Pronunciation guide

Pronunciation is similar to Tagalog.

Vowels

a 
like 'a' in "apple"
e 
like 'e' in "bed" (often silent at the end of a word)
i 
like 'i' in "fin"
o 
like 'o' in "dog"
u 
like 'oo' in "hoop"

Consonants

b 
like 'b' in "bed"
c 
like 'k' in "kid"
d 
like 'd' in "dog"
f 
like 'ph' in "phone"
g 
like 'g' in "go"
h 
like 'h' in "help"
j 
like 'dg' in "edge"
k 
like 'c' in "cat"
l 
like 'l' in "love"
m 
like 'm' in "mother"
n 
like 'n' in "nice"
p 
like 'p' in "pig"
q 
like 'q' in "quest" (with "u", almost always)
r 
like 'r' in "row"
s 
like 'ss' in "hiss"
t 
like 't' in "top"
v 
like 'v' in "victory"
w 
like 'w' in "weight"
x 
like 'cks' in "kicks", 'h' in "help"
y 
like 'y' in "yes", like 'ie' in "pie"
z 
like 'z' in "haze"

Common digraphs

ay 
like 'ai' in "chai"
aw 
like 'ow' in "cow"
ey 
like 'ay' in "say"
iw 
like 'iw' in "eew"
ow 
like 'ow' in "row"
oy 
like 'oy' in "boy"

Phrase list

Basics

Hello. 
Hello. (Same as in English)
Hello. (informal) 
Hi. (Same as in English)
How are you? 
Kamusta ka na? (KaMOOStah KAH nah?)
Fine, thank you. 
Ma-yu man ako. (Mah-YUH man AKOH)
What is your name? 
Ano ang pangalan mo? (Ano ang paNGAlan moh?)
My name is ______ . 
Ang pangalan ko ay si ______ . (Ang paNGAlan koh ay si ______.)
Nice to meet you. 
Nalipay ako makilala ka. (NaLIpay AKOH makilala KAH)
Please. 
Palihog. (PaLIhog)
Thank you. 
Salamat. (SaLAHmat)
You're welcome. 
Wala sang anuman. (WaLA sang anoMAN)
Yes. 
Hu-o. (Hu-Oh)
No. 
Indi. (INdi)
Excuse me. (getting attention) 
Palihog sang madali lang. (PaLIhog sang MAdali lang)
I'm sorry. 
Pasensyaha lang ako. (PAsenSYAha lang akoh)
Goodbye 
Asta sa liwat. (ASta sa leeWAT)
Goodbye (informal) 
Bai Bai. (Bye Bye)
I can't speak Hiligaynon/Illongo [well]. 
Indi ako makahambal sang Illongo[sang maayu]. (INdi AKOH makaHAMbal sang IilLONGo[sang maAYU])
Do you speak English? 
Makahambal ka sang Ingles? (MakaHAMbal ka sang INGgles?)
Is there someone here who speaks English? 
May ari diri makahambal sa Ingles ( )
Help! 
Bulig! (BuLIG!)
Look out! 
Halong!/Lantaw-a sang maayu! (HaLONG!/LanTAW-WA sang MaAYU)
Good morning. 
Maayu nga Aga. (MaAYU NGA aGA)
Good evening. 
Maayu nga Hapon. (MaAYU NGA HAApon)
Good night. 
Maayu nga Gab-i. (MaAYU nga GAB-EE)
Good night (to sleep) 
Maayu nga Gab-i, Tulog na 'ta. (MaAYU nga Gab-i, TUlog na 'TAH)
I don't understand. 
Indi ko ma-intindihan/intsinde. (INdi ko mah-inTINdihan/InCHINdeh)
Where is the toilet? 
Diin ang kasilyas/banyo? (DiIN ang KAHsilyas/BanYU?)
How do you say ____? 
Paano mo hambalon ang ____? (PaANOH mo HAMbalLON ang ____?)
What is this called? 
Ano ang tawag sa ini? (Ano ang taWAG sa eeNI)
What is that called? 
Ang ang tawag sa ina? (Ano ang taWAG sa eeNA)

Problems

Leave me alone. 
Pabayaa ako. (PabahYAH-AH ako)
Go away. 
Halin 'to. (Ha-LIN 'TOH)
Don't touch me! 
Indi ko pagtanduga! (InDEE ko pagTANDUG-gah)
Police! 
Pulis! (PuhLIS!)
I'm calling the police. 
Tawgun ko ang pulis. (TawGON koh ang PuhLIS)
Stop! Rapist! 
Tama na! Maniyak! (Tahmah nah! ManiYAK!)
Stop! Thief! 
Tama na! Kawatan! (Tahmah nah! KaWAHtan!)
I need your help. 
Kailangan ko sang bulig mo. (Kay-LAH-ngan ko sang BuLIG)
I'm lost. 
Nadula ako. (Nah-DU-lah ako.)
I lost my bag. 
Nadula ko ang bag ko. (Nah-DU-lah ko ang bag ko)
I lost my wallet. 
Nadula ko ang wallet ko. (Nah-DU-lah ko ang wallet ko)
I'm sick. 
May-sakit ako. (MA-y SahKIT ako.)
I've been injured. 
Na-sugatan ako. (Nah-suGAHtan ako.)
I need a doctor. 
Kailangan ko sang duktor. (Kay-LAH-ngan ko sang DUK-tor)
Can I borrow your phone? 
Pwede hulamon ang telepono mo? (PuweDEH huLAHmon ang telePONO mo?)

Numbers

Spanish numbers are commonly used than Ilonggo numbers.

1 
Isa (EE-sah)/Uno
2 
Duwa/Duha (Du-WAH/Du-HA)/Dos
3 
Tatlo (Tat-LO)
4 
Apat (AhPAT)
5 
Lima (LeeMAH)
6 
Anum (AHnum)
7 
Pito (PEEto)
8 
Walo (WahLO)
9 
Siyam (SYA-am)
10 
Pulo (Puh-Lo)

Time

now 
Subong (SuBONG)
later 
Karun (KaRUUN)
before 
Sang-una (Sang-UU-nah)
after 
Pagkatapos (PagKAHTAHpus)
early morning (used during 1am - 5am) - Kaagahun (ka-a-GAH-hun)
morning 
Aga (Ah-Gah)
afternoon 
Hapon (HaaPON)
evening 
Gabi (Gab-EE)
in the evening 
Sa Gabi (Sa Gab-EE)
night 
Gabi (Gab-EE)

Clock time

hour 
Oras (O-RAS)
minute 
Minuto (Me-nuto)
one o'clock, 1
00am : Ala-Una sang kaagahun (A-la U-NAH sang ka-a-GAH-hun)
two o'clock, 2
00am : Alas-Dos sang aga (A-las DOS sang AH-GAH)
three o'clock, 3
00pm : Alas-Tres sang hapon (A-las TRES sang HaaPON)
six o'clock, 6
00pm : Alas-sais sang gabi (A-las Sa-EES/Sa-AYS sang HaaPON)

Durations

___ second(s) 
___ na ka sekundo (___ na kah se-KUN-do)
___ minute(s) 
___ na ka minuto (___ na kah me-nuto)
___ hour(s) 
___ na ka oras (___ na kah o-RAS)
___ day(s) 
___ na ka adlaw (___ na kah ad-L-AW)
___ week(s) 
___ na ka semana (___ na kah se-MAH-na)
___ month(s) 
___ na ka bulan (___ na kah bu-LAN)
___ year(s) 
___ na ka tuig (___ na kah tu-ig)
___ decade(s) 
___ na ka dekada (___ na kah de-KAH-da)
Daily 
Adlaw-adlaw/Kada Adlaw (Ad-L-AW - Ad-L-AW/Kah-dah Ad-L-AW)
Monthly 
Kada Bulan (Kah-dah bu-LAN)

Days

The days are derived from Spanish.

today 
Subong nga adlaw (Su-BONG nga ad-L-AW)
yesterday 
Kagapon (Ka-ga-PON)
tomorrow 
Buwas (Bu-was)
this week 
Subong nga semana (Su-BONG nga se-MAH-na)
last week 
Sadto nga semana (Sang ee-SAH ka se-MAH-na)
next week 
Sunod nga semana (Su-NOD ka se-MAH-na)
Monday 
Lunes (Luh-nes)
Tuesday 
Martes (Mar-TESS)
Wednesday 
Miyerkoles (Mi-YER-koh-les)
Thursday 
Huwebes (Hu-we-BES)
Friday 
Biyernes (Be-YER-ness)
Saturday 
Sabado (Sa-BAH-doh)
Sunday 
Domingo (Doh-MEENG-goh)

Months

January 
Enero (Ee-NEH-ROH)
February 
Pebrero (PEB-re-roh)
March 
Marso (MAR-soh)
April 
Abril (Ah-BRIL)
May 
Mayo (Mah-Yoh)
June 
Hunyo (Hun-Yoh)
July 
Hulyo (Hul-Yoh)
August 
Agosto (Ah-GUS-toh)
September 
Septyembre (Sip-ti-yem-bre)
October 
Oktobre (Uuk-tob-Reh)
November 
Nobiyembre (Noh-bi-yem-bre)
December 
Disyembre (Dee-si-yem-bre)

Transportation

Transportation 
Transportasyon (Trans-por-ta-syon)

Jeepney, Bus, Ship

Jeepney 
Jeep (Jeep)
Bus 
Bus (Boos)
Ship/Boat 
Barko (Bar-KOH)
How much is from ____ to ____? 
Pila ang bayad halin sa ____ hasta sa _____? (Pee-la ang Bah-yad ha-lin sa ___ Has-ta sa ____?)
Please pass the payment. 
Palihog bayad. (Pa-lee-hog bah-yad)
Where does this jeepney/bus/ship go? 
Diin ang jeep/bus/barko ni ga pakadto? (Dee-in ang jeep/boos/bar-koh ni gah PAH-kad-toh)
How much is the payment? 
Pila ang bayad? (Pee-la ang Bah-yad?)
What time does this bus/ship go? 
Ano oras ga-halin ang bus/barko na ini? (Ano O-RAS gah-ha-LIN ang boos/barko na ee-ni?)
What time does this bus/ship arrive? 
Ano oras ma-abot ang bus/barko na ini? (Ano O-RAS ma-ah-bot ang bar-koh na ee-ni?)

Taxi

Taxi! 
Taksi! (Tak-SEE)
Take me to ____, please. 
Palihog, pakadto-a ako sa ____. (Pa-LEE-hog, pa-KAD-too-AH ako sa ___.)
How much does it cost to get to ____? 
Pila ang bayad pakadto sa ____? (Pee-la ang Bah-YAD pa-KAD-too sa ____?)
Please, take me there. 
Palihog, pakadto-a ako didto. (Pa-LEE-hog, pa-KAD-too-AH ako DIDtoh)

Money

Money. 
Kwarta. (KUWAR-tah)
Do you accept American/Australian/Canadian dollars? 
Ga-baton kamo sang Amerikanong/Australyanong/Kanadiyanong dolyar? (Ga-BAHtoon kah-mu sang A-mee-ree-KAH-NONG/Os-tral-YAH-nong/Kah-nah-di-yanong dool-yar?)
Do you accept credit cards? 
Ga-baton kamo sang Credit card? (Ga-BAHtoon kah-mu- sang Credit Card?)
Can you change money for me? 
Pwede ka mag pa-baylo sang kwarto para sa akon? (Pu-WE-deh mag ka Pa-BAI-loh sang ku-WAAR-ta Pah-ra sa Ah-kon?
What is the exchange rate? 
Pila ang pag-pabaylo subong? (Pee-lah ang pag-pa-BAI-loh suh-BONG)
Where is an automatic teller machine? (ATM) 
Diin ang ATM? (Dee-in ang ATM?)

Eating

Breakfast. 
Pamahaw (Pa-MAH-haw)
Lunch. 
Panyaga (PA-nya-gah)
Snack time (Tea). 
Pamahaw (Pa-MAH-haw)
Dinner. 
Panyapon (PA-nya-pon)
I would like ___. 
Gusto ko sang ___. (Gus-TOH ko sang ___.)
I would like a dish containing ___. 
Gusto ko sang sud-an nga may-ara sang ___. (Gus-TOH ko sang SUD-an nga mai-a-rah sang ___.)
Chicken. 
Manok (Mah-NOK)
Beef. 
Karne sang Baka (Kar-NEH sang BA-kah)
Pork. 
Baboy (Bah-boy)
Fish. 
Isda (Is-DAH)
Eggs. 
Itlog (Eet-Log)
Vegetables. 
Utan (Ooh-Tan)
Fruit. 
Prutas (PRUH-tass)
Bread. 
Tinapay (Tee-Nah-pai)
Coffee. 
Kape (Kah-Peh)
Tea. 
Tsaa (Chaa/Cha-ah)
Juice. 
Jus (Jus)
Water. 
Tubig (Too-Big)
Salt. 
Asin (Ah-sin)
I'm finished. 
Tapos na ako (TAH-pos na ako)
I'm full. 
Busog na ako (Buh-sug na ako)
I'm hungry. 
Gutom ako (Goo-tum ako)
I don't want to eat. 
Indi ko gusto magkaon. (IN-dee ko GUS-toh mag-KA-oon)
It was delicious. 
Namit sang ginluto. (Nah-mit sang GIN-LUH-toh)
It was not delicious. 
Di namit sang ginluto. (Dee nah-mit sang GIN-LUH-toh)
I don't eat ___. 
Waay ko ga kaon sang ___. (Wa-ay ko ga kah-oon sang ___.)
The bill please. 
Palihog ang bayad. (Pa-LEE-hog ang BAH-yad)

Bars

Do you serve alcohol? 
Naga-serve kamo sang alkohol? (Na-gah-serve kah-mu sang al-ko-hol?)
Is there table service? 
May-ara sang table service? (Mai-a-rah sang table servie?)
Another round please. 
Isa pa nga shot palihog. (Ee-sa pa nga shot pa-LEE-hog.)
When is closing time? 
Ano oras ang sarado? (Ano O-RAS ang SAH-rah-doh?)

Shopping

Do you have my size? 
May-ara kamo sang akon nga size? (May-a-rah kah-mu sang ah-kon nga size?)
How much (is this)? 
Pila (ini)? (Pee-la ee-nee?)
That's too expensive. 
Tam-an na ka ma-hal. (Tam-AN na ka Mah-Hal)
Expensive. 
Mahal. (Mah-hal)
Cheap. 
Barato. (BAH-rah-toh)
I can't afford it. 
Indi ko maka-bakal sang ina. (In-dee ko ma-ka bah-kal sang Ee-nah)
I don't want it. 
Indi ko na gusto. (In-dee ko nah gus-toh)
You're cheating me. 
Gina into mo ako. (Gee-na in-toh mo ako)
OK, I'll take it. 
Sige, kuwahon ko. (See-geh, ku-wah-on ko.)
Can I have a plastic bag? 
Pwede hatagan niyo ako sang plastic bag? (Pu-weh-deh ha-tah-gan ni-yo ako sang plas-tik bag?)
I need ... 
Kailangang ko sang ... (KAY-lah-ngan ko sang ...)

Driving

Authority

I haven't done anything wrong. 
Waay ko ya sala. (Wa-ay ko ya SAH-lah)
I need a lawyer. 
Kilanlan ko sang abugado. (Kilanlan ko sang A-buh-gah-doh)

Learning more

gollark: Just implement time travel.
gollark: Apiotemporohazards could be fun.
gollark: Agorapiohazards, which attack with agoras?
gollark: Apio*xeno*hazards, which produce strangers?
gollark: Apioxiphohazards, which produce swords?
This article is issued from Wikivoyage. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.