دوگانگی مرتن

دوگانگی مرتن اصطلاحی است که برای توصیف یک سفسطه‌ی عمداً فریب‌دهنده‌ به کار می‌رود. این دوگانگی بدین صورت است که از حالات گوناگون و متضاد، یک نتیجه‌ی واحد گرفته می‌شود. این سفسطه‌ پس از جان مرتن به این نام خوانده می‌شود. مرتن به سراسر انگلستان می‌رفت تا مردم را به پرداخت به حکومت تشویق کند. اگر آن‌ها ولخرج بودند، این ولخرجی اثباتی بر ثروتمندی آن‌ها می‌بود و بنابراین قادر به پرداختِ مقادیر درخواستی بودند؛ اگر مردم در تنگنا بودند این وضع بد مالی آن‌ها شاهدی بر این بود که آن‌ها با این زندگی ریاضت‌بار و کم‌خرج، موفق شده‌اند پس‌انداز بالایی جمع کنند و بنابراین قادر به پرداخت مقادیر درخواستی بودند. انواعی از این را خلقت‌گرایان استفاده می‌کنند. آن‌ها هر مشاهده‌ای و برعکسِ آن مشاهده را اثباتی بر صحت انجیل می‌دانند. این همچنین مورد علاقه‌ی برخی از تئوری‌توطئه‌پردازان نیز است که معتقدند که شواهد مخالف توطئه در واقع شواهدی دالِّ بر توطئه هستند چراکه مسلماً کسانی که آن توطئه را ایجاد کرده‌اند شواهد لازم را دور از چشم‌ها نگاه داشته‌اند. این سفسطه در این عبارت خلاصه می‌شود: ((شیر بیاد من می‌برم، خط بیاد تو می‌بازی)).

If you're looking for this article in English, it can be found at Morton's fork.